फूलमा आत्मनिर्भर हुने कहिले?
सरस्वती पाण्डे/दशैं सकिएर तिहार आउँदै छ । तिहार भनेको फूलैफूलको पर्व पनि हो । यसलाई हिन्दु धर्म मान्नेहरूले ठूलो उत्सवको रूपमा लिने गर्दछन् । त्यसो त तिहारलाई झिलीमिलीको पर्व पनि हो । मुख्य गरी काठमाडौँ उपत्यका लगायत देशका विभिन्न शहरमा रंगीविरंगी वत्ती बालिन्छ । तिहारमा काग, कुकुर, गोबद्र्धन, लक्ष्मी, दाजू–भाईको पूजा गरिन्छ । यसको आ–आफ्नो धार्मिक अर्थ रहेको छ । यसको थप चर्चा गर्दै गरौंला । आज फूलको चर्चा गर्न गइरहेकी छु ।
तिहारमा नेपालीहरूले कति फूल खर्चिन्छन् ? कसैले अनुमान लगाउन सक्ला ? यति उति भनेर अनुमान लगाउन सकिए पनि यसको फ्याक्ट तथ्य भने कसैले अनुमान लगाउन सक्तैन । तिहारमा यति फूल खर्च गरियो भनेर गाउँ–गाउँमा डेडा संकलन गर्न गएका छैनन् । आजका दिनसम फूलबारे गरिएका जति पनि अनुसन्धान छन् ती सबै फ्याक्ट होइन भन्ने मलाई लाग्छ ।
नेपाल अरू त के कुरा फूलमा पनि आत्मनिर्भर हुन सकेको छैन अहिलेसम्म । वर्षेनी हाम्रो देशमा लाखौंको विभिन्न थरीका फूल भारत, पाकिस्तान, मंगलादेश, श्रीलंकाबाट आयात गरिन्छ । तिहारमा बढी खपत हुने फूल मखमली, गोदावरी, सयपत्री आयात गरिन्छ । हामीले निर्यात कहिलेसम्म गर्ने ? प्रश्न पेचिलो बनेको छ ।
तिहारमा एक करोडको फूल कारोबार ह्न्छ । जसमा ३०–३५ लाखको माला भारतबाट आउँछ । ९० प्रतिशत आन्तरिक उत्पादनले धाने पनि तिहारमा माग ह्वात्तै बढ्छ । १० प्रतिशत भारतीय बजारबाट ल्याउनै पर्ने बाध्यता हामीलाई छ । हेर्नुहोस् , त ! यो तथ्याङ्क कति डरलाग्दो छ ।
मौसम परिवर्तन भयो । तिहार गतवर्षको भन्दा ढिला भयो । किसानले व्यवसायिक रूपमा रोपेका फूल झर्न थालिसकेका खबर मिडियामा आइरहेको छ । यसमा दोष कसैको होइन । प्रकृतिलाई के दोष दिनु ? किसानले उत्पादन गरेको फूलले अब उचित बजार पनि पाउने भएन । सुकेको, ओइलाएको फूल किन्ने कुरो हुँदैन । किसानले नैतिकताको आधारमा बेच्ने कुरा पनि हुँदैन । किसानको मेहनत, लगानी सबै खत्तम भयो । यस्तो अवस्थामा किसान मर्कामा परेका हुन्छन् । सरकारले किसानका लागि विमाको व्यवस्था गरिदिनुपर्छ । किसानलाई प्रोत्साहन गर्नुपर्छ ।
फूल कसलाई मन नपर्ला र ? हुन त कमै मानिसहरू पनि होलान् मन नपराउने । तर बहुमतको कुरा गरौं । हामीले फूल रोप्छौं । गमलामा, आँगनको डिलमा, बारीमा, खेतका डिलमा, घरको कर्सामा जहाँ उपयुक्त हुन्छ त्यहीँ रोप्ने हाम्रो बानी छ । फूलको आकर्षणले गर्दा मानिसहरूको नजर पर्छ । घर सुन्दर देखिन्छ । वातावरण हराभरा देखिन्छ । भमरा र मौरी पनि रस चुस्न आउँछन् । उनीहरूका लागि पनि आहारा भैहाल्यो ।
सबैले जहाँ–जहाँ सकिन्छ त्यहीँ–त्यहीँ फूल रोपौं । फूलका बारेमा अध्ययन गरौं । कस्तो माटोमा कुन जातको फूल फुल्छ भनेर अध्यन पनि गरौं । नर्सरीमा गएर विभिन्न जातका फूल हेर्न सकिन्छ । त्यहाँ लगाए जसरी हामीले पनि लगाउन सक्छौं । फूलका पर्व तिहार जस्ता चाड आउँदा बजारमा फूल किन्न नपरोस् । आफ्नै घरमा उत्पादित फूल प्रयोग गर्न सके राम्रो हुुन्छ । अन्य देशबाट आयात गरिएका फूल बजारमा चर्को मूल्यमा किन्न पर्दैन । हाम्रो पैसा र समय जोगिन्छ । फूल किन्ने पैसाले अन्य सामान किन्न सकिन्छ ।
Comments
अरु समाचार
-
प्रधानमन्त्रीले गरे पत्रकार महासङ्घको २७औँ अधिवेशन उद्घाटन
काठमाडाैँ । नेपाल महासङ्घको २७औँ अधिवेशन सुरु भएको छ । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले अधिवेशनको उद्घाटन गरेका छन् । अधिवेशनमा...
-
प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताबिना लोकतन्त्र पूर्ण हुँदैनः मन्त्री शर्मा
काठामाडाैँ । सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री रेखा शर्माले प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताबिना लोकतन्त्र पूर्ण नहुने बताएकी छन् । विश्व प्रेस...
-
जिम्मेवार र जवाफदेही संचारक्षेत्र आजको आवश्यकताः महासचिव पोखरेल
काठमाडौं । नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले) का महासचिव शंकर पोखरेलले अन्तराष्ट्रिय प्रेस स्वतन्त्रता दिवसका अवसरमा शुभकामना व्यक्त गरेका छन् ।...
-
आज विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस मनाइँदै, पत्रकार महासंघद्वारा काठमाडौंमा प्रभातफेरी
काठमाडौं । आज ३१ औँ विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस, ‘विश्वका लागि प्रेसः वातावरणीय सङ्कटको सामनामा पत्रकारिता’ नाराका साथ प्रेस स्वतन्त्रताको...
-
एमाले पश्चिम नवलपरासीको ९ औं अधिवेशन आजदेखि
रुपन्देही । नेकपा एमाले पश्चिम नवलपरासीको ९ औं अधिवेशन शुक्रबार आजदेखि सुरु हुँदैछ । शुक्रबार र शनिबार हुने अधिवेशन उद्घाटनका...
-
आईपीएल: शीर्ष स्थानको राजस्थानमाथि हैदरावादको १ रनको सनसनीपूर्ण जित
काठमाडौं। इन्डियन प्रिमियर लिग (आईपिएल) अन्तर्गत गएराति भएको खेलमा शीर्ष स्थानको राजस्थान रोयर्ल्समाथि सनराइजर्स हैदरावादले १ रनको सनसनीपूर्ण जित निकालेको...
-
सामाजिक सञ्जालमा सर्वाधिक रुचाइएका भेलुबाजेको निधन
बुटवल । सामाजिक सञ्जाल टिकटकमा सर्वाधिक रुचाइएका प्यूठानका मिन बहादुर बुढामगर (भेलुबाजे)को निधन भएको छ। बिहीबार उपचारका क्रममा जिल्ला अस्पताल...
-
कैद मिनाहा माफीमा कुनै किसिमको विभेद हुनुहुँदैन : गृहमन्त्री लामिछाने
काठमाडौं । उपप्रधानमन्त्री तथा गृहमन्त्री रवि लामिछानेले कैदीबन्दीको कैद मिनाहा माफीमा कुनै किसिमको विभेद हुन नहुने बताउनुभएको छ । बाँकेको...
-
एमाले जुम्लाको अध्यक्षमा महत
काठमाडौं । नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले) जुम्लाको अध्यक्षमा शान्तिलाल महत निर्वाचित हुनुभएको छ । महत एक सय ९४ मतसहित विजयी...