भारतीय मुर्रा राँगाबाट वीर्य सङ्कलन सुरु
काठमाडाैं । गएको कात्तिक दोस्रो साता नेपाल ल्याइएका भारतीय मुर्रा राँगाहरूबाट वीर्य (सिमेन) सङ्कलन सुरु भएको छ ।
नेपाली भैँसीको नस्ल सुधारका लागि ल्याइएका मुर्राहरू यहाँको भूगोलमा अनुकूलन गर्दै हुर्किएका हुन् ।
राष्ट्रिय पशु प्रजनन कार्यालय पोखरा ल्याइएका सात राँगामध्ये तीन वटाबाट सिमेन सङ्कलन सुरु भइसकेको छ । बाँकी चार वटा राँगासमेत सिमेन सङ्कलनअघि आवश्यक पर्ने तालिममा रहेको कार्यालय प्रमुख डा जगदीश पाण्डेले जानकारी दिए । “भारतबाट ल्याइएका सबै मुर्राको अवस्था राम्रो छ । तीन वटाबाट सिमेन जम्मा गर्न थालिसकेका छौँ, चार वटा तालिममा छन्,” उन भने, “तालिममा रहेकाहरूबाट पनि वैशाख पहिलो वा दोस्रो साताबाट सिमेन सङ्कलन सुरु हुने अपेक्षा छ । चाँडैमा जेठ पहिलो साता र ढिलोमा साउनबाट सिमेन वितरण थाल्छौँ ।”
पोखरामा एक हजार डोजभन्दा बढी सिमेन सङ्कलन भइसकेको छ । सङ्कलन गरिएको सिमेन माइनस एक सय ९६ डिग्री सेल्सियसको तरल नाइट्रोजनमा राख्नुपर्छ । देशैभरिका भेटेरिनरी कार्यालयमार्फत भैँसीको नस्ल सुधारका लागि मुर्राको सिमेन वितरण गर्ने तयारी छ ।
भारतले नेपाललाई उपहार दिएका १५ उन्नत जातका मुर्रा राँगामध्ये तीन वटा लहान र पाँच नेपालगन्जमा छन् । राष्ट्रिय पशु प्रजनन केन्द्र नेपालगन्जमा रहेका दुई मुर्राबाट सिमेन सङ्कलन सुरु भइसकेको छ भने बाँकी अर्को तालिममा छन् । केन्द्र प्रमुख डा खगेन्द्रराज सापकोटाले चैतबाट सिमेन जम्मा गर्न थालिएको जनाउँदै पाँच सय डोज जम्मा भइसकेको जानकारी दिए । राष्ट्रिय पशु प्रजनन केन्द्र लहानमा रहेका तीन वटै राँगा अहिले तालिममा छन् ।
पोखरामा हप्तामा दुई पटक सोमबार र बिहीबार सिमेन जम्मा गर्ने गरिएको छ । यहाँ अहिले भारतबाट ल्याइएका सातसहित १८ मुर्रा राँगाबाट सिमेन सङ्कलन भइरहेको राँगा साँढे व्यवस्थापन साखाका पशु प्राविधिक भोजबहादुर थापाले बताए ।
सामान्यतया अब सात वर्षसम्म यी राँगाबाट स्वस्थ वीर्य निकाल्न मिल्ने पशु प्रजनन कार्यालय पोखराका प्रमुख डा पाण्डे बताए । एउटा राँगाबाट वार्षिक १५ देखि २० हजार डोज सिमेन उत्पादन हुन्छ । यी राँगाको सिमेनबाट कृत्रिम गर्भाधान र प्राकृतिक तवरले पनि नस्ल सुधार गरी दूध उत्पादन बढाउने योजना छ ।
मुर्रा धेरै दूध दिने जातको भैँसी हो । नेपाली रैथाने भैँसीले एक बेतमा एक हजार पाँच सय लिटर हाराहारी दूध दिन्छन् । मुर्रा भैँसीले भने एक बेतमा चार हजारदेखि पाँच हजार लिटरसम्म दूध दिने कार्यालय प्रमुख डा पाण्डे बताउछन । “एकातिर नस्ल सुधार भई अर्को पुस्ताबाट दूध धेरै आउँछ भने तौलसमेत धेरै हुने हुँदा मासुकै लागि पनि फाइदा हुन्छ,” उन भने ।
नेपालमा कुल दश लाख डोज सिमेन उत्पादन हुने जानकारहरू बताउँछन् । तर, कृत्रिम गर्भाधान भने करिब आठ लाख पशुमा मात्र हुने गरेको तथ्याङ्क छ । एक वर्षमा पोखरामा छ लाख, महेन्द्रनगरमा तीन लाख र लहानमा ५० हजार डोज सिमेन सङ्कलन हुने गरेको छ ।
Comments
अरु समाचार
-
नेपालसामु जितका लागि २१० रनको लक्ष्य
काठमाडौं । वेस्ट इन्डिज ‘ए’ले टी–ट्वान्टी शृङ्खलाको चौथो खेलमा नेपाललाई जितका लागि दुई सय १० रनको चुनौती दिएको छ ।...
-
नाबालिका हत्या आरोपमा छिमेकी आमाछोरी पक्राउ
काठमाडौं । नाबालिका हत्यामा संलग्न रहेको आरोपमा प्रहरीले सिराहा नगरपालिका–१९ जरुवा लक्ष्मीनियाँ टोलका आमाछोरीलाई पक्राउ गरी कर्तव्य ज्यानसम्बन्धी मुद्दा चलाएको...
-
अग्निपीडितलाई आर्थिक सहयोग
काठमाडौं । जिल्लाको रोशी गाउँपालिका–४ सानोपोटा गाउँका अग्निपीडितलाई आर्थिक एवं भौतिक सहयोग गरिएको छ । उक्त गाउँका १५ परिवारलाई जिल्ला...
-
सुनको मूल्य तोलामा रु दुई हजारले वृद्धि
काठमाडौं । स्थानीय बजारमा पहेँलो धातुको मूल्य तोलामा रु दुई हजारले वृद्धि भएको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार...
-
मादी नदीमा धमाधम पुल निर्माण हुँदै
काठमाडौं । मुग्लिन–पोखरा सडकखण्ड अन्तर्गत तनहुँको व्यास नगरपालिका–४ र ५ जोड्ने मादी नदीमा धमाधम पुल निर्माण भइरहेको छ ।सवारी साधन...
-
आगलागीमा परी वृद्ध दम्पतीको मृत्यु
काठमाडौं । धादिङको थाक्रे गाउँपालिका–५ पुरानडाँडास्थित घट्टेखोला भन्ने ठाउँको एक घरमा आगलागी हुँदा वृद्ध दम्पतीको मृत्यु भएको छ । गएराति...
-
मोटरसाइकल दुर्घटनामा दुई जनाको मृत्यु
काठमाडौं । पूर्वी चितवनको रत्ननगर नगरपालिकामा मोटरसाइकल दुर्घटना हुँदा दुई जनाको मृत्यु भएको छ । दुर्घटनामा रत्ननगर नगरपालिका–३ का सुमित...
-
धादिङको थाक्रेमा आगलागीबाट वृद्ध दम्पतीको मृत्यु
काठमाडौं । धादिङको थाक्रे गाउँपालिका–५ पुरानडाँडास्थित घट्टेखोलामा एक घरमा आगलागी हुँदा वृद्ध दम्पतीको जलेर मृत्यु भएको छ ।गएराति ७० वर्षीय...
-
सूचना प्रविधिलाई ‘लिडिङ फ्याक्टर’ को रूपमा आत्मसात गरौँ : प्रधानमन्त्री प्रचण्ड
काठमाडौं । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले आगामी आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रम एवं बजेटमा नवप्रवर्तन कोष स्थापना गरिने बताएका...