अझै ओबाएनन् बेपत्ता परिवारजनका आँखा

लिबाङ, रोल्पा, ५ असार । सशस्त्र युद्धका समयमा पढ्न गएको एकमात्र छोरालाई नेपाली सेनाले बाटोबाटै अपहरण गरेपछि भिजेका पश्चिम रोल्पाकी सामना पुनका आँखा अझै ओबाएका छैनन् ।

९० वर्षीया पुनको बुढो शरीर, चाउरिएको अनुहार, सेतै फुलेको कपाल, कुप्रो शरीर अझै पनि छोरोको प्रतिक्षामा बाटो हेर्दै दिन गुजार्न बाध्य छ । सहारा गुमाएपछि विवाहित छोरीसँगै बस्दै आएकी पुनले भक्कानिँदै भने “कति हिउँद बिते, कति वर्षात्का समय बिते, कति ऋतु बदलिए तर छोराको माया बदलिएको छैन । पढ्न गएको छोरो पढेर ठूलो मान्छे बनेर फर्कने आश अझै पनि मरेको छैन ।”

उनी भन्छन्, “वर्षाैं  बितिसक्दा पनि छोरो फर्किएन । छोरासँगै पढ्न गएका उसका साथीहरु कोही मास्टर बनेर फर्किए, कोही लाहुरे बनेर फर्किए, तर छोराको अत्तोपत्तो छैन । मन रुन्छ, रुनुबाहेक मन बुझाउने कुनै उपाय छैन । छोराले पढ्यो भने बुढेशकालमा हेर्ला भन्ने आशाले पढ्नका लागि घरबाट पठाएका थियौँ । बिनाकारण बाटोबाटै अपहरण गरी बेपत्ता पारियो, अझैसम्म पनि छोराको अत्तोपत्तो छैन ।”

मेरो छोराले कस्को के बिगारेको थियो र अनाहकमा सजाय पायो ? यौटै प्रश्न दोहो¥याउँदै उनी धेरै बेरसम्म भक्कानिए । यस्तै, उमेरले ७० वसन्त पार गरिसकेकी थबाङ गाउँपालिकाकी मैना बुढाले पनि छोराकै आशमा दिन गुजारी रहेका छन् । २०५५ साल चैत ९ गते दश वर्षे सशस्त्र युद्धका समयमा गाई बस्तु चराउन गएको १४ वर्षीय छोरा जंगलबाट अपहरणमा परेपछि उनकाे पनि आजसम्म अत्तोपत्तो छैन ।

बुढेशकालमा जन्मिएको एकमात्र छोरा बाँचुञ्जेल पालोस् मरे पछि चितासम्म पु¥याओस् भन्ने बुढाको सपना थियो तर बीचमै तोडियो । केही वर्षअघि श्रीमान्को पनि निधन भएपछि उनीपनि छोरीहरुको सहायतामा बस्दै अाएका छन् । “बिदाका बेला छोराका दौतरीहरु लाहुरबाट घर फर्किन्छन् तर छोरो फर्किदैन । छोरो भएको भए बुहारी हुन्थी, नाति नातिनी हुन्थे घरआँगन कति उज्यालो हुँदो हो । यही सम्झेर रुन्छु रुदाँरुदाँ आँखा बसीसके तर पापी मन मान्दैन” उनकाे डाँको हाल्दै आफ्नो कथा व्यथा सुनाए।

यस्तै, लुग्री गाउँपालिका रोल्पाका भक्तबहादुर सुनारका छोरा पनि सशस्त्र युद्धका बेला गाउँबाटै अपहरणमा परेका थिए। यसरी धन कमाउने उमेरको छोरो अपहरणमा परेर बेपत्ता पारिएपछि सुनार परिवार पनि अझैसम्म विक्षिप्त बनेको छ ।

“हाम्रो छोरो पनि बेपत्ता नपारिएको भए हिजोआज अरुका छोराजस्तै धन कमाएर लाहुरबाट फर्किँदो हो ।” सुनारले भने। “म त बाहिर निस्कन्छु, काममा जान्छु, मन बुझाउँछु, उस्की आमा त अझै पनि छोराकै यादमा घरीघरी बेहोस हुन्छे, डाको हालेर रुन्छे उस्लाई सम्हाल्न झन गाह्रो छ । जीउ कमजोर बन्दै गएको छ । छोरो बेपत्ता नपारिएको भए धन कमाउथ्यो होला अरुका छोराजस्तै लाहुरे बनेर घर फर्कन्थ्यो होला भन्छे । सपनीमा पनि बर्बराउछे उस्लाई सम्हाल्न झन गाह्रो छ,” उनले भने।

तर आज उसको यादमा तड्पिनुको पीडा हामीले पो भोगेका छाैं, अरुलाई के थाहा आँशु पुछ्दै सुनारले भने । सुनार परिवारमा पनि ‘आमा…’ भन्दै छोरो घर फर्कन्छ कि भन्ने झिनो आशा अझै बाँकी छ ।

यी त प्रतिनिधि पात्रमात्र हुन् । नेपाल रेडक्रस सोसाइटी जिल्ला शाखा रोल्पाको तथ्यांकअनुसार सशस्त्र युद्धका समयमा रोल्पा जिल्लाका ३० गाविसका ६९ जना बेपत्ता पारिएका छन् । हालसम्म पनि उनीहरुको अवस्था अज्ञात छ । बेपत्ता पर्नेमा सबैभन्दा बढी कोर्चाबाङ गाविसबाट सातजना र तत्कालीन लिबाङ गाविस हालको रोल्पा नगरपालिकाबाट छजना रहेका छन् ।

आफन्तको जिउँदो मर्दाे खबर नपाउँदा अझै पनि बेपत्ता परिवारका सदस्य तड्पीरहेका छन् । रुँदारुँदा उनीहरुका आँखा ओबाएका छैनन् । एकातिर परिवारमा बेपत्ता पारिएको व्यक्ति घर फर्किहाल्छ कि भन्ने झिनो आशा छ भने अर्काेतिर लाश मात्र देख्न पाए पनि मन बुझाउन सकिने उनीहरुको भनाइ छ ।