मुख गनाउने समस्याका कारण, उपचार तथा रोकथामका उपायहरु

शिक्षा

- न्युज नेपाल

काठमाडौं ।मुख गनाउने समस्याले व्यक्तित्वमा नै नराम्रो प्रभाव पार्छ । जसले मुख र शरीर स्वास्थ छैन् भन्ने स्वतःबुझाउँछ । मुख गनाउने समस्या भएका मानिस अलि कमजोर र मानसिक रुपमा डिप्रेसनमा हुन्छन् । आफ्नो सास आफैलाई नगनाउने भएकाले यसबारे थाहा पाउन दन्तचिकित्सककोमा देखाइराख्नुपर्छ । यदि लामो समयदेखि मुख गनाउने समस्या छ भने त्यहाँ क्यान्सर भएको पनि हुन सक्छ । त्यसैले समयमै उपचार गर्नुपर्छ ।

मुख गनाउने कारण

दाँत तथा मुख राम्रोसँग सफा नगर्दा । सही तरिकाले ब्रसिङ र फ्लसिङ नगर्दा । लगाएको कृत्रिम दाँत राम्रोगरी सफा नगर्दा र लामो समयसम्म एउटै बस प्रयोग गर्दा पनि ।
खाना खाए पछि कुल्ला गर्ने बानी नहुदाँ तथा जिब्रो सफा नगर्दा । गुलियोको मात्रा अधिक प्रयोग गर्नाले ।
गिजा सुन्निएर पाइरिया भएमा । पिनासको संक्रमण भएमा । धुम्रपान, मद्यपान तथा सुर्तिजन्य वस्तुको प्रोयोगका कारण । दाँत किराले आएर खाल्डो भएमा । मुखभित्र घाउ,खटिरा वा संक्रमण भएमा । टन्सिलाइटिस भयो भने ।
एसिडिटी हुनु अथवा पेटको अम्ल मुखमा आउनु । श्वासनली र फोक्सोमा संक्रमण हुँदा । खाना नली पेटमा घाउ हुनु । शरीरमा चिनीको मात्रा अत्याधिक बढी वा कम हुनु ।
पानि कम पिउँने कारण मुख सुख्खा हुन्छ । कफिको अत्याधिक सेवन गर्दा ।
पेट,फोक्सो, खानानली आदिा क्यान्सर हुनु। नाइट्रेट्स स्लिपिङ ट्याब्लेट र भिटामिन आदि औषधि प्रयोग गर्नाले । जोग्रेन सिन्ड्रोम नामक रोग लागेमा । कलेजोले काम गरेन भने ।
मिर्गौला फेल भयो भने कुहिएको माछाजस्तै गन्ध आँउछ । रेडियो थेरापी तथा क्यान्सरको उपचार गराँउदा पनि मुख गनाउँछ ।

रोकथाम र उपचार विधि

मुख गनाउने खानेकुरा सकेसम्म बाहिर हिँड्दा नखाँने । किनभने ब्रस वा फ्लस गर्दा पनि जाँदैन।
पर्याप्त मात्रामा पानी पिउने,जसले शरीरमा पानीको मात्रा सन्तुलित राख्छ र मुख सुक्खा हुन दिँदैन् ।
जिब्रोलाई क्लिनरले नियमित सफा गर्ने । कफी र गुलियो खानेकुरा कम खाने ।
सहि तरिकाले ब्रसिङ र फ्लसिङ गर्ने । कृत्रिम दाँतमा खाना अड्कीने भएमा राम्रोसँग सफा गर्ने । अझ ठीक नभएमा चिकित्सककोमा जाने । एउटा ब्रस तीन महिनाभन्दा बढी प्रयोग नगर्ने ।
खाना खाएपछि मज्जाले मुख कुल्ला गर्ने । धेरै गुलियो , चकलेट र चुइगमको प्रयोग कम गर्ने ।
गिजा सुन्निएमा उपचार गरेर ठीक पार्ने । पिनास र टन्सिलको उपचार गर्ने ।
धुम्रपान अथवा सूर्तिजन्य पदार्थ सेवन नगर्ने । मुखका घाउ–खटिराको उपचार समयमै गर्ने । मुखमा क्यान्सर भएमा यसको उपचार गर्ने मधुमेह नियन्त्रणमा राख्ने ।
नियमित रुपमा दन्तचिकित्सकलाई देखाउने, के कारणले मुख गनाउँछ ,त्यसको कारण पत्ता लगाई समयमै उपचार गर्नुपर्छ ।
शारीरीक स्वस्थका साथै खानपानमा पनि ध्यन पुर्‍याउनु पर्छ ।