मानसिक स्वास्थ्यका लागि इन्स्टाग्राम खतरानाक, यु ट्युब उत्तम

सूचना प्रविधि

- बीबीसी

काठमाडौं, जेठ । फोटो शेयरिङ एप इन्स्टाग्राम युवाहरुको मानसिक स्वास्थ्यको मामिलामा सबैभन्दा खतरनाक सोशल मिडिया प्लाटर्फम बनेको छ । बेलायतमा गरिएको एक सर्भेक्षणबाट यस्तो तथ्य बाहिर आएको हो, जसमा १४ देखि २४ वर्ष उमेरका १४७९ जना किशोरकिशोरी र युवायुवतीहरुलाई सहभागि गराइएको थियो ।

सहभागीहरुलाई पाँचवटा लोकप्रिय सोशल मिडिया प्लाटर्फमको विकल्प दिइएको थियो । हरेक प्लेटर्फमका लागि बेचैनी, डिप्रेसन, एक्लोपन, खुट्टा फट्याउने तथा बडी इमेज शीर्षकमा छुट्टा छ्ट्टै अंक दिन लगाइएको थियो । सहभागीले दिएको अंक विश्लेषण गर्दा निकै गम्भीर परिदृश्य देखियो । सर्भेको नतिजालाई दृष्टिगत गरी मानसिक स्वास्थ्यको क्षेत्रमा काम गर्ने एक संस्थाले सोसल मिडिया प्रयोगकर्ताहरुलाई मानसिक स्वास्थ्इमा असर पार्ने खालका सामाग्रीहरुबाट बचाउन अपिल गरेको छ ।

बेलायतको द रोयल सोसाइटी फर पब्लिक हेल्थले भनेको छ की यी सोशल मिडिया प्लाटर्फमहरुले मानिसक समस्यासँग जुझिरहेका प्रयोगकर्ताको पहिचान गर्नु आवश्यक छ । उसका अनुसार सोसल मिडिया स्वयं एक गम्भीर मानसिक समस्याको कारक बन्न सक्दछ ।करबी ९० प्रतिशत युवायुवतीले सोसल मिडिया प्रयोग गर्ने गरेका छन् । त्यसैले त्यसको खतरा युवावर्गमै धेरै हुन्छ ।

यु ट्युब सबैभन्दा सकारात्मक

उक्त अनलाइन सर्भेमा मानिसहरुलाई फेसबुक, ट्विटर, युटु्युब, इन्स्टाग्राम तथा स्न्यापच्याटले मानिसक स्वास्थ्यमा पार्ने असरको बारेमा सोधिएको थियो । मानिसहरुलाई स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित विभिन्न १४ वटा प्रश्न सोधिएको थियो ।

त्यसक्रममा मानिसहरुले यु ट्युबलाई सबैभन्दा सकारात्मक प्लेटर्फम मानेका छन् । उनीहरुका अनुसार यु ट्युबले मानिसक स्वास्थ्यमा सबैभन्दा कम नकारात्मक असर पार्दछ । यु ट्युबपछि सकारात्मक प्लेटफर्मको रुपमा ट्विटर र त्यसपछि फेसबुक रहेको छ ।

सोसल मिडिया प्रयोगकर्ताहरुले इन्स्टाग्राम तथा स्नापच्याटलाई सबैभन्दा खराब मानेका छन् । दुबै सोसल साइटहरु फोटो केन्द्रीत हुन्छन् । त्यसैले ती प्लेटर्फमले युवावर्गलाई बेचैन बनाउने तथा हीन भावना जागृत गराएर डिप्रेसनमा पूराउन सक्ने जोखिम रहन्छ । यो सर्भेको नतिजालाई मध्यनजर गरी स्वास्थ्य विशेषज्ञहरुले सोसल मिडिया प्लेटर्फमहरुलाई केही कदम उठाउन सुझाव दिएका छन्ः

जब कुनै मानिसले लामो समयसम्म सोसल साइटको प्रयोग गर्यो भने एक चेतावनीयुक्त पप अप देखाइदिने व्यवस्था गर्ने । जसलाई देखेर प्रइोगकर्ताले तत्कालका लागि सोसल मिडियाबाट बाहिरियोस् ।
मानसिक समस्यावाला प्रयोगकर्तालाई पहिचान गर्ने र मानिसक स्वास्थ्इका लागि सहयोग मिल्ने ठाउँहरुको बारमेा जानकारी गराउने ।
डिजिटल तरिकाले तोडमोड गरिने तस्वीर पहिचान गर्नका लागि एक आइकन बनाइदिने । जसबाट सोसल मिडिया प्रयोगकर्ताले त्यो तस्वीर सक्कली होइन भन्ने थाहा पाइहालोस् ।